ESP Nedir? ESP Nasıl Çalışır?

ESP Nedir?

ESP, Electronic Stability Program (Elektronik Stabilite Programı) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Türkçe’ye ise Elektronik Stabilite Programı olarak çevrilir. ABS (Kilitlenme Karşıtı Fren Sistemi) ile birlikte çalışan bir güvenlik teknolojisidir ve araçların dengesini ve yol tutuşunu korumaya yardımcı olur.

ABS, frenleme sırasında tekerleklerin kilitlenmesini önlerken, ESP daha geniş bir kapsamda aracın dengesini denetler.

ESP Nasıl Çalışır?

• Araçtaki çeşitli sensörler (direksiyon açısı sensörü, hız sensörleri, tekerlek dönüş sensörleri gibi) aracın hareketini sürekli olarak takip eder.
• Bu sensörlerden gelen bilgiler aracın bilgisayarına iletilir.
• Bilgisayar, ideal olarak sürücünün istediği yöne gitmesi gereken aracı gerçekte hangi yöne doğru gittiği ile karşılaştırır.
• Eğer ESP, sürücünün direksiyon hakimiyetini kaybetme riski algılarsa, direksiyon sistemine müdahale ederek veya tekerleklere fren uygulayarak aracın dengesini yeniden kazanmasına yardımcı olur.

ESP sayesinde sürücüler, özellikle:

• Kaygan yollarda
• Virajlarda hızlı dönüşlerde
• Ani manevralar yaparken

daha güvenli bir şekilde araç kullanabilirler. ESP, aracın savrulmasını veya dengesini kaybetmesini engelleyerek kazaları önlemede önemli bir rol oynar.

ESP Ne Zaman Devreye Girer?

ESP, çeşitli durumlarda devreye girebilir. En yaygın olarak devreye girdiği durumlar şunlardır:

1. Ani Virajlar:

Eğer sürücü, aracın yol tutuş limitlerini aşacak kadar keskin bir viraja girmeye çalışırsa veya viraja çok hızlı girerse, ESP devreye girerek aracın savrulmasını önler.

2. Kaygan Zemin:

Yağmurlu, karlı veya buzlu zeminlerde sürüş sırasında, tekerleklerin yol tutuşu azalır ve savrulma riski artar. ESP, bu gibi durumlarda tekerleklere fren uygulayarak veya motor gücünü ayarlayarak aracın dengesini korumaya yardımcı olur.

3. Ani Frenleme:

Sürücü ani fren yaptığında, aracın ön kısmının aşağı çökme ve dengesini kaybetme riski artar. ESP, bu durumda ön tekerleklere frenlemeyi azaltarak veya arka tekerleklere fren uygulayarak aracın dengesini korumaya yardımcı olur.

4. Yoldan Çıkma:

Eğer sürücü yanlışlıkla kaldırıma çıkarsa veya yoldan çıkarsa, ESP direksiyon hakimiyetini geri kazanmasına yardımcı olabilir.

5. Aşırı Hız:

Eğer sürücü aşırı hız yapıyorsa ve viraja girerken kontrolünü kaybedecek gibi görünüyorsa, ESP devreye girerek aracın savrulmasını önleyebilir.

Bunların dışında, ESP’nin devreye girdiği diğer bazı durumlar şunlardır:

• Aracın bir engelle çarpışması
• Aracın römork çekmesi
• Aracın yük taşıması

ESP, sürücünün direksiyon hakimiyetini kaybetme riskini azaltarak kazaları önlemede önemli bir rol oynar. Bu nedenle, yeni bir araç satın alırken ESP’nin standart bir özellik olarak sunulup sunulmadığına dikkat etmek önemlidir.

ESP’nin devreye girdiğini gösteren bazı belirtiler şunlardır:

• Gösterge panelinde ESP uyarı lambasının yanması
• Direksiyonda hafif bir titreşim hissetme
• Aracın fren yaparken veya viraj alırken bir yöne çekilmesi

Eğer ESP devreye girerse, sürücü sakin kalmalı ve panik yapmamalıdır. Sürücü, direksiyonda hafif düzeltmeler yaparak ve sakin bir şekilde fren yaparak aracın kontrolünü yeniden kazanmaya çalışmalıdır.

ESP, sürücüye yardımcı olmak için tasarlanmış bir sistemdir. Fakat, ESP’nin her kazayı önleyebileceğini unutmamak gerekir. Sürücüler her zaman emniyet kemeri takmalı ve trafik kurallarına uyarak dikkatli bir şekilde araç kullanmalıdır.

ESP Işığı Yanarsa Ne Olur?

ESP ışığı, Elektronik Stabilite Programı‘nın (ESP) devreye girdiğini veya bir arıza olduğunu gösteren bir uyarı lambasıdır. Bu ışık, gösterge panelinde genellikle bir araba figürünün altında iki zigzag şeklinde kayma işareti olarak bulunur.

ESP ışığı yanıyorsa, iki durum söz konusu olabilir:

1. ESP devreye girmiştir:

• Bu durumda, ESP sistemi aracın dengesini korumaya çalışıyordur.
• Sürücü, direksiyonda hafif bir titreşim hissedebilir veya araç viraj alırken veya fren yaparken bir yöne çekilebilir.
• ESP devreye girdiyse, sürücü sakin kalmalı ve panik yapmamalıdır. Direksiyonda hafif düzeltmeler yaparak ve sakin bir şekilde fren yaparak aracın kontrolünü yeniden kazanmaya çalışmalıdır.

2. ESP sisteminde arıza var:

• Bu durumda, ESP sistemi düzgün çalışmıyordur ve aracın dengesini korumada yardımcı olamayabilir.
• ESP ışığı sürekli yanık kalıyorsa veya yanıp söndükten sonra sönmüyorsa, ESP sisteminde bir arıza olduğu anlamına gelir.
• Bu durumda, en kısa sürede yetkili bir servise giderek aracın ESP sisteminin kontrol ettirilmesi önemlidir.

ESP ışığının yanmasının bazı yaygın nedenleri şunlardır:

• ESP sensörlerinde arıza olması
• ESP kontrol ünitesinde arıza olması
• Direksiyon açısı sensöründe arıza olması
• Fren sisteminde arıza olması
• ABS sisteminde arıza olması

ESP ışığının yandığında yapılması gerekenler:

• ESP ışığı yanıyorsa, ESP sisteminin devreye girmiş olabileceği veya bir arıza olabileceği bilincinde olmak önemlidir.
• Sürücü sakin kalmalı ve panik yapmamalıdır.
• Direksiyonda hafif düzeltmeler yaparak ve sakin bir şekilde fren yaparak aracın kontrolünü yeniden kazanmaya çalışmalıdır.
• ESP ışığı sürekli yanık kalıyorsa veya yanıp söndükten sonra sönmüyorsa, en kısa sürede yetkili bir servise giderek aracın ESP sisteminin kontrol ettirilmesi önemlidir.

Unutmayın: ESP ışığı yandığında, ESP sisteminin düzgün çalışmadığı ve aracın dengesini korumada yardımcı olamayabileceği bilincinde olmak önemlidir. Bu nedenle, en kısa sürede yetkili bir servise giderek aracın ESP sisteminin kontrol ettirilmesi önemlidir.

ESP yi Kapatmak Ne İşe Yarar?

ESP’yi Kapatmanın Artıları ve Eksileri

ESP (Elektronik Stabilite Programı), araçların dengesini ve yol tutuşunu korumaya yardımcı olan bir güvenlik sistemidir. ESP, frenleme ve direksiyon sistemine müdahale ederek aracın savrulmasını veya dengesini kaybetmesini önler.

ESP’yi kapatmak bazı durumlarda faydalı olabilir:

• Arazide sürüş: ESP, arazide sürüş sırasında tekerleklerin kaymasına ve patinaj yapmasına engel olabilir. Bu da, aracın ilerlemesini zorlaştırabilir.
• Karlı veya buzlu zeminlerde sürüş: ESP, karlı veya buzlu zeminlerde aracın dengesini korumaya yardımcı olabilir. Fakat, bazı durumlarda ESP sistemi, aracın ilerlemesini zorlaştırabilir.
• Spor sürüş: Deneyimli sürücüler, ESP’yi kapatarak aracın daha fazla kontrolünü ele alabilir ve daha çevik bir sürüş deneyimi yaşayabilirler.

Ancak, ESP’yi kapatmanın bazı riskleri de vardır:

• Kaza riskinin artması: ESP, kazaları önlemede önemli bir rol oynar. ESP kapatıldığında, kaza riski önemli ölçüde artar.
• Denge kaybı: ESP, aracın dengesini korumaya yardımcı olur. ESP kapatıldığında, sürücü direksiyon hakimiyetini kaybetme ve kaza yapma riskiyle karşı karşıya kalabilir.
• Yol tutuşunun azalması: ESP, aracın yol tutuşunu korumaya yardımcı olur. ESP kapatıldığında, aracın yol tutuşu azalabilir ve bu da kazaya neden olabilir.

Genel olarak, ESP’yi kapatmak sadece deneyimli sürücüler tarafından ve özel durumlarda yapılmalıdır. Normal sürüş koşullarında ESP’nin açık olması her zaman daha güvenlidir.

ESP’yi kapatmak için:

• Aracınızın kullanım kılavuzuna bakarak ESP’yi nasıl kapatacağınızı öğrenebilirsiniz.
• Çoğu araçta, ESP’yi kapatmak için bir düğme veya anahtar bulunur. Bu düğme veya anahtar genellikle gösterge panelinde bulunur.
• ESP’yi kapatmadan önce, aracın kullanım kılavuzundaki uyarıları dikkatlice okuyunuz.

Unutmayın: ESP, kazaları önlemede önemli bir rol oynar. ESP’yi kapatmadan önce, riskleri ve faydaları tartmanız önemlidir.

Elektronik Stabilite Programı veya Elektronik Stabilite Kontrolü (ESP/ESC) nedir?

Yüksek hızlı bir araba kullandığınızı ve aniden bir engelle karşılaştığınızı hayal edin. Böyle bir senaryo, olası bir çarpışmayı önlemek için sizi keskin bir dönüş yapmaya veya fren yapmaya zorlar. Ancak bunu yaparken kontrolü kaybedebilir ve yoldan çıkabilirsiniz. Bu nedenle, kaza gibi istenmeyen bir olaya yol açabilir. Ayrıca kullandığınız araç devrilebilir. Bu durumu önlemek için üreticiler Elektronik Stabilite Programı veya Elektronik Stabilite Kontrol sistemini kullanmaktadır. Modern bir arabadaki aktif güvenlik sistemlerinden biridir .

Ayrıca ESP, Elektronik Stabilite Programı, ESC ise Elektronik Stabilite Kontrolü anlamına gelir. Sürüş niyetlerini tahmin edebilen akıllı bir güvenlik sistemidir. İlk olarak ESP, sürücünün tekerlek yörüngesini korumasına yardımcı olur. Ancak bunu her bir tekerleğe fren uygulayarak yapar . İkinci olarak kritik manevralarda motor performansını da ayarlayabilmektedir . Ancak, ESP’nin nihai amacı araç stabilitesini arttırmaktır. Böylece ESP patinajdan kaçınarak stabiliteyi artırır.

Bileşenler:

Elektronik Stabilite Programı aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

1. Hidrolik birim
2. Tekerlek hız sensörleri
3. Direksiyon açısı sensörü
4. Sapma oranı ve yanal hızlanma sensörü
5. Motor kontrol ünitesi

Elektronik Stabilite Kontrolü nasıl çalışır?

Ayrıca, tekerlek hız sensörleri her tekerleğin hızını algılar. Üstelik bu verileri sürekli olarak ECU‘ya gönderirler . Direksiyon açısı sensörü, gerçek direksiyon açısını ölçerek direksiyon simidinin konumunu belirler. Ek olarak, yalpalama oranı ve yanal hızlanma sensörleri, sürücünün girişine göre aracın tam konumunu belirler.

Daha sonra, ECU bu giriş verilerini işler. Ancak sensör verileri aniden değişirse, ESP aracın sorunlu bir sürüş durumuyla karşı karşıya olduğunu algılar. Böylece sistem yoldaki bir engeli veya çok keskin bir dönüşü algılayabilir. Bu gibi durumlarda, sistem sadece ihtiyaç duyulan tekerleklere istenen frenleme kuvvetini uygular. Ve böylece sürücünün araç üzerindeki kontrolünü yeniden sağlar.

Ayrıca bu sistem ABS ve TCS sistemlerine göre daha avantajlıdır. Bunun nedeni, aracın sürüş davranışını gerçekten tahmin edebilmesidir. Elektronik Stabilite Programı devreye girdiğinde gösterge panelinde yanan bir gösterge şeklini gösterir. Çoğu durumda sürücü, ESP çalışmaya başladığında gelişmiş kontrol dışında araçta herhangi bir fark hissetmez.

Elektronik Stabilite Programı veya Elektronik Stabilite Kontrolünden bahsederken çoğu araç üreticisi ESP terimini kullanır. Ancak, bazı üreticiler aşağıdaki özel kısaltmaları kullanır.

Elektronik Stabilite Kontrolünü çalışırken buradan izleyin:

Sıkça Sorulan Sorular?