Şanzıman Kayması Nedenleri ve Bakımı

Dikkatli olmazsanız kayan bir şanzıman hızla ölü bir şanzımana dönüşebilir.

Şanzıman Kayması Nedir?

Şanzıman kayması, aracınız vites değiştirirken veya hızlanırken vitesin istenilen konuma geçmemesi veya kayması durumudur. Bu durum genellikle aşırı yüklenme veya araçta meydana gelen mekanik bir arıza sonucunda oluşabilir.

Şanzıman Kaymasının Nedenleri:

• Yetersiz şanzıman yağı: Düşük şanzıman yağı seviyesi veya kirli ve aşınmış yağ, viteslerin düzgün bir şekilde kaymasını engelleyebilir.
• Aşınmış veya hasarlı parçalar: Debriyaj balataları, dişliler, senkronizörler ve diğer şanzıman parçaları zamanla aşınabilir veya hasar görebilir. Bu da vites kaymasına neden olabilir.
• Elektriksel sorunlar: Vites kontrol solenoidleri veya sensörleri gibi elektriksel bileşenlerde arızalar da vites kaymasına yol açabilir.
• Yazılım hataları: Otomatik şanzımanlarda, hatalı yazılım da vites kaymasına neden olabilir.

Şanzıman Kaymasının Belirtileri:

• Vites değiştirmekte zorlanma: Vites kolu zor hareket edebilir veya vitese geçerken gecikme yaşanabilir.
• Vites atlama: Aracınız kendi kendine vites değiştirebilir veya vites atlayabilir.
• Güç kaybı: Aracınız hızlanırken veya yokuş yukarı çıkarken güç kaybı yaşayabilirsiniz.
• Sarsıntı ve gürültü: Vites değiştirirken sarsıntı veya gürültü duyabilirsiniz.

Şanzıman Kayması Yaşarsanız Ne Yapmalısınız?

Şanzıman kayması yaşıyorsanız, aracınızı en kısa sürede bir tamirciye götürmeniz önemlidir. Tamirci, sorunun kaynağını teşhis edip gerekli onarımları yapabilir.

Şanzıman Kaymasını Önlemek İçin Yapılabilecekler:

• Düzenli bakım: Şanzımanınızın düzenli olarak bakımını yaptırmak ve şanzıman yağını kontrol ettirmek önemlidir.
• Aşırı yüklenmelerden kaçınmak: Aracınızı aşırı yüklemekten ve zor koşullarda kullanmaktan kaçının.
• Dikkatli sürüş: Ani kalkış ve durmalardan, yüksek hızlarda vites değiştirmekten kaçının.

Şanzıman kayması, dikkate alınması gereken ciddi bir sorundur. Sorun devam ederse, daha büyük hasarlara ve pahalı onarımlara yol açabilir.

Ek Bilgiler:

• Şanzıman kayması, otomatik ve manuel şanzımanlarda yaygın bir sorundur.
• Sorunun kaynağına ve onarımın kapsamına bağlı olarak, şanzıman kayması onarımı pahalı olabilir.
• Bazı durumlarda, şanzımanın komple değiştirilmesi gerekebilir.

Umarım bu bilgiler şanzıman kayması hakkında bilgi sahibi olmanıza yardımcı olmuştur.

Şanzıman Kayması Özet:

Şanzıman kayması, aracın vites değiştirme işlemi sırasında istenmeyen bir şekilde vitesin değişmesi veya vitesin kendiliğinden düşmesi durumudur. Şanzıman kayması genellikle otomatik şanzımanlı araçlarda görülür.

Şanzıman kayması birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

1. Şanzıman yağı düşüklüğü: Şanzımanın düzgün çalışabilmesi için yeterli miktarda yağa ihtiyacı vardır. Eğer şanzıman yağı düşükse, yağın yeterli basıncı sağlamaması nedeniyle şanzıman kayması yaşanabilir.
2. Şanzıman yağı kirliliği: Şanzıman yağı zamanla kirlenebilir ve bu durum da şanzımanın düzgün çalışmasını engelleyebilir. Kirli yağın şanzımanın içindeki parçaları etkilemesi sonucu şanzıman kayması yaşanabilir.
3. Şanzımanın aşınması: Şanzımanın içindeki parçalar zamanla aşınabilir ve bu da şanzıman kaymasına neden olabilir. Özellikle şanzımanın debriyaj sistemleri aşındığında kayma sorunu ortaya çıkabilir.
4. Elektronik arızalar: Otomatik şanzımanlı araçlarda elektronik sistemlerin arızalanması da şanzıman kaymasına neden olabilir. Bu tür arızalar genellikle şanzıman kontrol ünitesindeki bir sorundan kaynaklanır.

Şanzıman kayması durumunda araçta bazı belirtiler ortaya çıkar. Bunlar arasında ani hız kaybı, motorun yüksek devirde çalışması, vites geçişlerinde zorluk, vitesin kendiliğinden düşmesi gibi durumlar yer alır.

Şanzıman kayması yaşandığında aracın bir an önce bir servise götürülmesi önemlidir. Uzun süre şanzıman kayması sorunu yaşayan bir araç, şanzımanın daha fazla zarar görmesine ve daha pahalı tamir masraflarına neden olabilir.

Şanzıman Kayması Adımları

Bunda hiçbir çekince yok: İster mütevazı bir araç sahibi olun ister dev bir otomobil şirketi olun, kayan şanzımanlar büyük paraya mal olur. Belki de en güncel örnek, son yıllarda Ford’un Focus ve Fiesta kompakt otomobillerinde hatalı şanzımanlar üretmek ve teslim etmek için büyük miktarda ödeme yaptığı PowerShift şanzımandır. Sorun, müşterileri ulaşımdan mahrum bıraktı ve Ford’un itibarı üzerinde kötü bir leke bıraktı.

Bu şimdiye kadarki en büyük şanzıman geri çağırmalarından biri haline geldi, ancak yazılım, şanzımanın kaymasına neden olabilecek pek çok şeyden sadece biri. Valfler, sıvılar, dişliler, kavramalar ve dişlilerin tümü mekanizmanın bozulmasına neden olabilecek sorunlara karşı hassastır. Şanzıman bir otomobilin en karmaşık bileşenlerinden biridir ve eğer düzgün çalışmıyorsa bunu kesinlikle hissedeceksiniz. 

Karmaşıklığa rağmen şanzımanınızın bakımını yapmak, bu sorunların oluşmasını önlemenin ve aracınızın daha uzun süre sorunsuz çalışmasını sağlamanın basit ve etkili bir yoludur. Düzgün bir şekilde bakımı yapılan bir iletim, söylendiği gibi mutlu bir iletimdir. 

İletim Nedir? 

Bir aracın aktarma organlarının bir parçası olan şanzıman, gücü motordan alan ve aracı hareket ettirmek için tekerleklere ileten bir cihazdır. Çeşitli vitesler aracılığıyla motor devrini otomobilin hızıyla eşleştirmeye yardımcı olur ve seçilen vitese bağlı olarak otomobilin hem ileri hem de geri hareket etmesini sağlar. Ortalama tüketici araçlarında en yaygın şanzıman türleri manuel şanzımanlar, geleneksel otomatik şanzımanlar ve sürekli değişken şanzımanlardır ( CVT ). 

Manuel şanzıman, debriyaj pedalı ve viteslerin sürücü tarafından vites değiştirici kullanılarak çalıştırılmasını gerektiren bir şanzımandır; otomatik şanzıman ise debriyaj pedalına ihtiyaç duymaz ve vites setlerini kendi başına çalıştırır. CVT, ayrı dişlilere geçmeden düzgün hızlanma sağlamak için kasnaklar ile eşleştirilmiş kayışlar veya zincirler kullanan farklı bir otomatik şanzıman türüdür. 

Ancak kayan şanzımandan bahsettiğimizde genellikle otomatik şanzımandan bahsediyoruz. Basit bir ifadeyle, otomatik şanzımanın ana bileşenleri tork konvertörü, valf gövdesi ve planet dişli takımlarıdır. Tork konvertörü, motordan enerji aktaran ve çoğaltan, valf gövdesi dişliyi ve sıvı zamanlamasını kontrol eden ve dişliler tahrik oranlarını belirleyen cihazdır. Farklı dişli oranları farklı hızlanma, hız ve sürüş özellikleri sağlar.

Bir tork konvertörü içini gösterecek şekilde bölünmüştür.

Şanzımanınız Neden Kayıyor? 

Şanzımanın kayması daha büyük bir sorunun belirtisidir. Neler olduğunu anlayalım ve umarım korkularınızı giderelim.

Sıvılar

Motor yağı olmayan bir motor gibi, şanzıman yağı olmayan bir şanzıman da arızalanır. Şanzıman ayrıca sıvı seviyelerinin çok düşük veya çok yüksek olması durumunda da devreye girebilir. Kayma durumunda şanzıman yağı muhtemelen azalmıştır veya kirlenmiştir. Yeterli sıvı olmadığında şanzımanın dahili hidrolik bileşenleri, içerideki kavramaları ve bantları tam olarak kavramaya yetecek kadar basınç üretemez. Bu, şanzımanı hızla aşındıran kaymaya neden olabilir. Benzer şekilde eski ve kirli şanzıman yağı veya tıkalı şanzıman filtresi de sorunlara neden olabilir. Şanzıman yağı ve filtre değişimi veya aşırı durumlarda yıkama çoğu zaman birçok sorunu çözebilir.

Bantlar ve Debriyaj Paketleri

Şanzıman bantları ve kavrama paketleri, dişlileri devreye sokmak veya frenlemek için kullanılan dahili mekanizmalardır. Zamanla aşınma bu bileşenleri aşındırabilir ve onları daha az etkili hale getirebilir. Sürtünme malzemelerini kaybederlerse, etkisiz bir şekilde kavrama yapabilirler ve şanzımanınız kayabilir.

Solenoid

Bir şanzıman solenoidi sıvı dağıtımını kontrol eder. Bocalıyorsa, şanzıman bileşenleri devreye girmeleri için gereken sıvı basıncını alamazlar. Arızalı solenoidler kavramaların ve bantların düzgün şekilde kavramamasına neden olabileceğinden bu durum kaymaya neden olabilir.

Tork dönüştürücüsü

Tork konvertörü, motor ile şanzıman arasındaki ana konnektördür. Arızalanırsa veya düzgün çalışmıyorsa şanzıman kayma belirtileri gösterebilir.

Dişliler

Dişlilerin nasıl çalıştığını düşünün. Diş takımları birbirini kavrar ve birbirini iter. Bu dişler düşük veya kirli transmisyon sıvısı, yaş ve genel aşınma nedeniyle aşınmışsa, düzgün bir şekilde birbirine geçmeyecek veya gücü aktaramayacaktır. Bu aynı zamanda kaymaya da neden olabilir. Otomatik şanzımandaki viteslerin kayışlardan ve debriyaj paketlerinden önce aşınması nadir görülen bir durumdur, ancak aşınırlarsa pahalı bir yeniden inşa veya değiştirme işlemiyle karşı karşıya kalırsınız.

Yazılım ve Sensörler

Bilgisayarlar akıllı olabilir, ancak yapay zeka olmadan hâlâ insanların onlara programladığı şeylerle sınırlıdırlar. Programlamada veya aracın çeşitli sensörlerinden gelen sinyallerde bir hata varsa, bu durum şanzımanın kaymasına veya durmasına neden olabilir veya buna neden olabilir. Ford’un PowerShift şanzımanı bu sorunun mükemmel bir örneğidir.

Otomatik şanzıman mahfazası genellikle çan şeklindedir.

Kayan Şanzıman Nasıl Onarılır

Kayan bir şanzımanı onarmanın ilk adımının sıvıyı değiştirmek veya yıkamak olduğunu bekleyebilirsiniz, ancak durum her zaman böyle değildir. Sıvı ve filtre yenilemesi bazı durumlarda yardımcı olabilir, ancak her zaman değil; okumaya devam edin.

Şanzıman kayıyorsa, bu muhtemelen dahili bileşenlerin zaten aşınmış olduğu anlamına gelir. Bazı durumlarda, debriyaj takımı gibi parçalardan gelen sürtünme malzemesi aşınabilir ve kullanılmış sıvının içinde yüzebilir. Bu kötü olsa da, etrafta dolaşan sürtünme malzemesi hala şanzımanın devam etmesini sağlayacak kadar sürtünme ekliyor olabilir. Eğer bu sıvı değiştirilirse sonuç daha da kötü kayma olabilir. 

Ek olarak, kirli sıvının bulunduğu yere yeni sıvı eklenmesi parçacıkların ve kirletici maddelerin hareket etmesine ve şanzımana daha fazla zarar vermesine neden olabilir. 

Bu noktada Lucas Transmission Fix Stops Slip gibi bir ürün kullanmayı deneyebilirsiniz , ancak bu nadiren işe yarar. Sıvınız kötüyse, bu genellikle profesyonel teşhis gerektiren daha büyük bir sorunun göstergesidir. Şanzımanlar onarılabilir ve yeniden oluşturulabilir, ancak çok karmaşık oldukları için düzeltmeler genellikle profesyonellere bırakılır. Maalesef şanzıman onarımları binlerce dolara mal olabilir. 

Kötü yağı önlemenin en iyi yolu, şanzıman yağı hala iyi durumdayken yaklaşık olarak her 40.000 milde bir veya üretici tarafından belirlenen aralıklarla değişiklik ve/veya yıkama yapmaktır. Bazı otomobil üreticileri araçlarının “ömür boyu” şanzıman yağı kullandığını iddia etse de gerçekte durum nadiren böyledir. Şanzıman atölyeleri sıklıkla bu araçların düzenli aralıklarla sıvı değişiminden aynı şekilde yararlanabileceğini tavsiye eder.

Şanzıman Yıkama Kaymayı Düzeltebilir mi?

Evet, sorun sıvınızın kirli, çok yüksek veya çok düşük olması olabilir. Bununla birlikte, tam yıkama genellikle bir atölyede, sıvının son damlasını değiştiren profesyonel bir makineyle yapılır, bu nedenle bu, evdeki garaj işi kolay değildir.

Şanzıman Sıvısı Nasıl Kontrol Edilir, Eklenir ve Değiştirilir

Aracınıza bağlı olarak şanzımanınızın bakımını nasıl yapacağınız değişecektir. Bazı sistemler fabrikadan tamamen kapatılmıştır ve profesyonel servis gerektirir. Benzer şekilde, tam şanzıman yıkaması için yalnızca servis merkezlerinde bulunan özel bir makine gerekir. Bununla birlikte, yalnızca şanzıman yağına bakım yapmak ve onu değiştirmek istiyorsanız ve üreticiniz sizi dışarıda bırakmadıysa, bu evinizin garajına göre bir iştir. 

Şanzıman Kayması Video

Sıkça Sorulan Sorular?